Ο Fabian Cancellara είναι ένας από τους καλύτερους αναβάτες όλων των εποχών. Πριν από τη συνταξιοδότησή του το 2016, μας λέει τα προσόντα που απαιτούνται για να κερδίσουμε
Είναι τέλη Νοεμβρίου κοντά στο Covent Garden, στο Λονδίνο. Οι επιβάτες περνούν βιαστικά καθώς η βροχή αρχίζει να πέφτει. Τα αυτοκίνητα προχωρούν με ρυθμό βαδίσματος. Όλα δείχνουν ότι αυτό θα είναι ένα αξέχαστο πρωινό στην πρωτεύουσα. Ή θα ήταν αν δεν ήμουν τόσο νευρικός.
«Είναι 9.28 π.μ.», μουρμουρίζω στον φωτογράφο Άλεξ. «Έπρεπε να ήταν εδώ πριν από 28 λεπτά.» Ο Fabian Cancellara, ένας από τους σπουδαιότερους χρονοτριολίστες και μονοήμερους αναβάτες μιας γενιάς, ένας άνθρωπος που είναι η ζωντανή ενσάρκωση αυτού του πιο ελβετικού χαρακτηριστικού – του χρονισμού ακριβείας – έχει καθυστερήσει.
«Συγγνώμη», λέει ο Cancellara σε τέλεια αγγλικά (μπορεί να μιλήσει πέντε γλώσσες) όταν φτάνει στο Cyclefit, τεχνικός ποδηλάτων για το Trek Factory Racing και την τοποθεσία για τη συνέντευξή μας. «Το σύστημα κυκλοφορίας είναι…» ψάχνει για την ακριβή λέξη «…δύσκολο στο Λονδίνο».
Η τελευταία φορά που ο Cancellara ήταν στην πρωτεύουσα ήταν τον Ιούλιο του 2014, όταν τερμάτισε πίσω από έναν αχαλίνωτο Marcel Kittel στο Stage 3 του Tour. «Ποτέ δεν έκανα πραγματικά σωστά το Λονδίνο», λέει. «Οι φίλοι μου πέρασαν ένα Σαββατοκύριακο εργένη εδώ. Θα ήμουν μαζί τους, αλλά έπρεπε να προπονηθώ. Δεν πειράζει. Θα έχω πολύ χρόνο όταν συνταξιοδοτηθώ…»
Ώρα κλεισίματος
Μόλις δύο εβδομάδες πριν από τη συνέντευξή μας ο Cancellara επιβεβαίωσε το χειρότερα κρυμμένο μυστικό της ποδηλασίας – ότι το 2016 θα είναι η τελευταία του σεζόν στους αγώνες. Μετά από 16 χρόνια ως επαγγελματίας, ο Spartacus θα καθαρίσει τη λιθόστρωτη σκόνη και θα οδηγήσει στο ελβετικό ηλιοβασίλεμα.
Και ποιος μπορεί να τον κατηγορήσει; Το 2015 ο Cancellara έσπασε την πλάτη του δύο φορές, πρώτα στην E3 Harelbeke τον Μάρτιο και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του Stage 3 του Tour de France φορώντας κίτρινα. Η ασθένεια τον ανάγκασε επίσης να αποχωρήσει από την περιοδεία στο Ομάν του Φεβρουαρίου και την Vuelta a Espana του Σεπτεμβρίου. Μήπως το σώμα του δεν μπορεί να αντεπεξέλθει άλλο στην τιμωρία;
«Καθόλου», λέει. «Είμαι 35 χρονών την επόμενη χρονιά και σωματικά θα μπορούσα ακόμα να οδηγήσω για τέσσερα χρόνια χωρίς πρόβλημα. Αλλά τα 16 χρόνια ως επαγγελματίας ποδηλάτης είναι πολλά και έχουν περιλάβει πολλές θυσίες για μένα, τη γυναίκα μου και τα δύο νεαρά κορίτσια μας. Δεν θέλω να συνεχίσω με καλό συμβόλαιο και καλό μισθό – θέλω να κερδίζω. Αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Τελικά, το ποδήλατο δεν είναι η ζωή μου, είναι το πάθος μου.»
Του προτείνω αυτό το πάθος να δει τον πολύπλευρο Cancellara να στοχεύει πολλές νίκες κατά τη διάρκεια της αποχαιρετιστήριας χρονιάς του. Η απάντησή του έχει τη μετρημένη ποιότητα ενός αθλητή που βρίσκεται ακόμα σε ανάκαμψη. Θα επικεντρωθεί, λέει, στο «να μην τρακάρει», «να οδηγεί χαλαρά» και «απλώς να απολαμβάνει τη χρονιά».«Η προπόνησή μου θα γίνει πιο έντονη, αλλά θα είναι διασκεδαστική και αυτό σημαίνει καλύτερα αποτελέσματα», λέει. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ένας ανταγωνιστικός Κανσελάρα θα προσπαθήσει να προσθέσει στους τρεις τίτλους Paris-Roubaix και τρεις τίτλους του Γύρου της Φλάνδρας που έχει ήδη κατακτήσει. Για το σκοπό αυτό, ο Cancellara θα υποβληθεί σε εφαρμογή ποδηλάτων στο προπονητικό στρατόπεδο του Δεκεμβρίου στο Calpe της Ισπανίας και θα καταστρώσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο προπόνησης για να επαναλάβει το annus mirabilis του 2013, όταν κέρδισε τη Φλάνδρα και τον Roubaix μέσα σε μια εβδομάδα ο ένας από τον άλλον, έχοντας αναπηδήσει από μια χρονιά με τραυματισμούς το 2012.
Ήταν την Κυριακή 7 Απριλίου 2013 όταν ο Sep Vanmarcke του Blanco και ο Zdenek Stybar και ο Stijn Vandenbergh του Omega-Pharma-Quick-Step ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον Cancellara για να σχηματίσουν ένα κορυφαίο κουαρτέτο που εισήλθε στο τμήμα Carrefour de l'Arbe pavé με περίπου 20 χλμ. για το μονοήμερο Classic Paris-Roubaix. Με μεγάλη ταχύτητα πάνω από τα λιθόστρωτα, και οι δύο αναβάτες Quick-Step έκοψαν τους θεατές.
Στον τερματισμό στο ποδηλατοδρόμιο Roubaix, ήταν ο Σπάρτακος εναντίον του Βάντενμπεργκ. Το αποτέλεσμα δεν φαινόταν ποτέ αμφίβολο. Ο Cancellara χρησιμοποίησε την πολυετή πείρα του, επιβραδύνοντας την ταχύτητα στην ξύλινη πίστα για να αναγκάσει τον νεότερο υποψήφιο του να προηγηθεί, πριν εξαπολύσει μια τέλεια χρονομετρημένη επίθεση για να πάρει τον τρίτο του τίτλο στο Roubaix.
"Έπρεπε να παίξω μαζί του στο τέλος", είπε ο Cancellara αφού νίκησε τον φτωχό Vandenbergh.
Ήταν μια πολύ διαφορετική νίκη από αυτή που είχε εξασφαλίσει επτά ημέρες νωρίτερα στη Φλάνδρα. Κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα, ο Cancellara έδειξε την κυριαρχία του στους λιθόστρωτους αγώνες όταν έφυγε από τον Peter Sagan αφού επιτέθηκε στον Σλοβάκο στο Paterberg με 8 χλμ. Ή, όπως περιέγραψε με κομμένη την ανάσα ο σχολιαστής Carlton Kirby στο Eurosport, «ο Cancellara έκανε τη μεγαλύτερη προσπάθεια που έχω δει ποτέ – και κατέστρεψε τον Sagan.»
Εκείνη η εβδομάδα πρόσφερε έναν μικρόκοσμο της καριέρας του Cancellara. Αφού κέρδισε τη Φλάνδρα, έτρεξε στο ημικλασικό Scheldeprijs στο Βέλγιο και συνετρίβη μετά από 50 χιλιόμετρα, αλλά και πάλι τερμάτισε. Την επόμενη μέρα, συνετρίβη ξανά ενώ βρισκόταν σε μια εσοχή ενός λιθόστρωτου τμήματος του Roubaix. Εκεί που οι περισσότεροι ποδηλάτες τρώνε, κοιμούνται και οδηγούν, ο Cancellara κερδίζει, συντρίβεται και αναρρώνει.
Η εμπειρία μετράει
Ο άνθρωπος που είναι γνωστός ως Σπάρτακος έχει σφυρηλατήσει τη φήμη ότι διαπρέπει όταν τα επίπεδα ταλαιπωρίας είναι στα υψηλότερα επίπεδα. Ενώ άλλοι τυφλώνονται από την προσπάθεια, ο Cancellara διατηρεί μια διαύγεια σκέψης και ταχύτητα ρυθμό που τον βλέπει να επιτίθεται στις πιο απίθανες στιγμές. Συχνά μοιάζει με αυτοκτονία. Για τον Cancellara, η επιστήμη συναντά το ένστικτο.
«Έχω πάντα μια πρόχειρη ιδέα για το πότε πρέπει να κάνω μια κίνηση, αλλά πολλές κινήσεις που κερδίζουν αγώνες βασίζονται στη διαίσθηση. Από πολλές απόψεις, αυτό έχει γίνει πιο σημαντικό με τα χρόνια, καθώς όσο πιο επιτυχημένος είμαι, τόσο περισσότερο τα φώτα της δημοσιότητας έλαμπαν πάνω μου. Όταν κινούμαι, το πελοτόν κινείται.
‘Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν αναβάτες όπως ο John Degenkolb και ο Alexander Kristoff μπορούν ακόμα να επιτεθούν σε τέσσερα χρόνια όπως κάνουν τώρα. Το να είσαι δυνατός είναι υπέροχο, αλλά αυτό δεν είναι το παν.'
Ως ένα από τα αιώνια φαβορί για τους Classics και ο de facto «προστάτης» του pro peloton, ο Cancellara παρακολουθείται πάντα στενά από τους αντιπάλους του. «Το πώς το χειρίζεσαι είναι το κλειδί», λέει. «Πάντα χειριζόμουν καλά την πίεση. Ναι, είμαι νευρικός πριν από αγώνες – ειδικά τα τελευταία χρόνια, που σκοτώνουν την πείνα μου – αλλά τα κατάφερα.».
Υπάρχουν πολλές θεωρίες ως προς το τι κάνει τον Cancellara τόσο δυνατό αναβάτη (εκτός από αυτούς τους μηρούς που μοιάζουν με βελανιδιές). Μερικοί σχολιαστές υποστηρίζουν ότι οφείλεται στη θέση του και στην ικανότητά του να κρατά πάντα μακριά από προβλήματα. Άλλοι αναφέρουν τον υψηλό ρυθμό του ως το μυστικό του για την επιτυχία των ανοιξιάτικων κλασικών, και αυτό έχει κάποια βάση. Κάθε φορά που ο Cancellara κέρδιζε το Roubaix, η διαδρομή παρέμενε σκονισμένη. Όταν έτρεξε στο βρεγμένο στάδιο «Roubaix» του Tour de France 2014, τερμάτισε πέμπτος, θρηνώντας για τις γλιστερές κροκάλες που τον ανάγκασαν να μειώσει τις στροφές του.
Ο Ο ποδηλάτης έχει μια θεωρία ότι είναι απλώς οικονομία κίνησης. Παρακολουθήστε τον Cancellara σε κίνηση και το πάνω μέρος του σώματος, το κεφάλι και το πλαίσιο του είναι παγωμένα στο χρόνο. Δεν υπάρχει πλευρική κίνηση, που σημαίνει ότι κάθε ουγγιά ενέργειας προβάλλει το ποδήλατο προς τα εμπρός. Ο αίγαγρος του παραμένει κολλημένος και στη σέλα. Είναι μια σοφή τακτική για έναν αθλητή άνω των 80 κιλών και ύψους 6 ποδιών 1 ίντσες, καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι οι βαρύτεροι αναβάτες χάνουν ενέργεια γρήγορα αν περάσουν από την άσκηση βάρους στη μη φέρουσα βάρος. Τόσο αφοσιωμένος σε αυτή τη φιλοσοφία είναι ο Cancellara που σπάνια αφήνει τη σέλα, ακόμα και όταν κάνει σπριντ στο ποδηλατοδρόμιο Roubaix.
Αυτή η οικονομία υποδηλώνει την γενεαλογία του για τις χρονοδοκιμασίες. Κέρδισε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Χρονομέτρησης Εφήβων το 1998 και το 1999, προτού κερδίσει τον πρώτο του τίτλο στην Αυστρία το 2006. Συνέχισε με άλλους τρεις παγκόσμιους τίτλους τα επόμενα τέσσερα χρόνια, καθώς και ολυμπιακό χρυσό το 2008 και πολλούς προλόγους σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Tour de France. Αλλά το 2009, κάτι άλλαξε.
«Θυμάμαι τη Vuelta εκείνη τη χρονιά. Ο πρόλογος έγινε στην Ολλανδία. Συνήθως, όπως και οι άλλοι αναβάτες, έκανα ζέσταμα για 45 λεπτά, αλλά αυτή τη φορά έκανα μόνο 15 λεπτά. Είχα χάσει το κίνητρό μου… αλλά και πάλι κέρδισα. Αυτός είναι ο λόγος που μπορώ να καταλάβω ότι ο Cavendish κοιτάζει την πίστα στο Ρίο. Αν κάνεις τα πάντα το ίδιο, δεν θα βγάλεις το ίδιο.»
Ο Cancellara έπεσε από τότε στις τάξεις των χρονομετρήσεων, αλλά, σύμφωνα με την ομάδα του Cyclefit, θα μπορούσε να κυριαρχήσει αν δεν ήταν αυτό που αποκαλούν «ο αρχαϊκός κανόνας των 5 εκατοστών της UCI». Αποφασίζει ότι η άκρη της σέλας πρέπει να βρίσκεται 5 cm ή περισσότερο πίσω από το κάτω βραχίονα και ότι η άκρη των αεροδοκών από τον άξονα του κάτω βραχίονα δεν υπερβαίνει τα 75 cm, εκτός εάν δοθεί στον αναβάτη μορφολογική εξαίρεση.
«Ο κανόνας σημαίνει ότι προσπαθεί να οδηγήσει σύμφωνα με τις παραμέτρους κάποιου που είναι 5 πόδια 10 ίντσες», λέει ο Phil Cavell του Cyclefit. «Ο Fabian θα μπορούσε πιθανώς να φτάσει τα 90 εκατοστά, κάτι που θα του έδινε μεγαλύτερη ελευθερία να παράγει ενέργεια. Το ίδιο ισχύει και για το ποδήλατό του.» Και πάλι, ο Cancellara πάντα εκμεταλλευόταν στο έπακρο όσα του έδιναν η γενετική και το περιβάλλον…
